Co to jest czarnuszka? Jakie ma zastosowanie i właściwości olej z czarnuszki?

Czarnuszka siewna (Nigella sativa) często jest ozdobą ogrodów i tarasów. Jej dekoracyjne, białe lub błękitne kwiaty i niespotykanym kształcie i pierzaste listki, czynią czarnuszkę cenną ozdobą rabat i nasadzeń. Ten roślinny gość z południa potrafi rosnąć też na dziko. Czasem można ją spotkać w towarzystwie maków, bławatków i coraz rzadszych w polskim krajobrazie kąkoli, kołyszącą się wśród łanów zbóż.

Pochodzi z południowo-zachodniej Europy, Azji i północnej Afryki, ale poszerza swój zasięg, nierzadko “uciekając” z upraw. Dekoracyjność nie jest jednak jedyną zaletą tej roślinki. Jej drobne, czarne i lśniące nasiona, od których wzięła nazwę zarówno polską, jak i łacińską, są często stosowane jako dodatek do pieczywa, nadając mu charakterystyczny smak.  Poza tym czarnuszka siewna jest ważną rośliną leczniczą, stosowaną w medycynie naturalnej.  Konkretnie używany jest olej tłoczony z jej nasion, który ma szerokie zastosowanie i wykazuje wysoką skuteczność. Nie jest on jednak jedynym preparatem pozyskiwanym z tej roślinki. 

Czarnuszka siewna – ziarna błogosławieństwa

Pod taką nazwą bohaterka tego artykułu znana jest od starożytności. Najstarsze źródła pisane wskazują, że używana była jako lek już w starożytnym Egipcie i krajach basenu Morza Śródziemnego. Władcy starożytnego Egiptu używali oleju tłoczonego z nasion czarnuszki w medycynie i kosmetyce. Do dziś dnia w niektórych źródłach funkcjonuje pod określeniem “złota faraonów”.

W medycynie naturalnej używało się i używa nadal nie tylko oleju, ale także ziaren zmielonych i przygotowywanego z nich naparu. Ziarna, początkowo o gorzkawym smaku po chwili przechodzą w korzenny. Zapach, z  kolei, przypomina nieco świeżo startą gałkę muszkatołową. Czarnuszka siewna wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne, bakteriostatyczne –  co zaskakujące, również przeciwalergiczne. Z powodzeniem może być stosowana zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie.

Sprawdź również co to jest traganek błoniasty

Olej  z czarnuszki – właściwości

Właściwości oleju z czarnuszki są bardzo szerokie. Zawiera on bardzo duże ilości prozdrowotnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także wiele innych, cennych substancji wspomagających pracę organizmu i pomagających zwalczać infekcje. Między innymi:

• kwasy linolowy, alfa-linolenowy, eikozadienowy, palmitynowy, mirystynowy- niektóre  z nich bardzo rzadko występujące w stanie naturalnym 
• flawonoidy
• saponiny
• węglowodany
• aminokwasy
• olejki eteryczne
• witaminy B1, B3, B6, A, E, F, H
• oraz cynk, selen, magnez, wapń, żelazo, sód i potas

Kombinacja tych składników i innych, niewymienionych substancji, czyni czarnuszkę siewną rośliną niezwykle cenną, a tłoczony na zimno olej otrzymywany z jej nasion wartościowym składnikiem stosowanym w medycynie naturalnej. 

Na co pomaga czarnuszka?

Właściwości oleju z czarnuszki nie ograniczają się do działania leczniczego. Jak wiadomo – lepiej zapobiegać niż leczyć, a regularne stosowanie tego specyfiku, czy w ogóle włączenie do diety nasion czarnuszki siewnej, to ważna część profilaktyki chorób układu krążenia, między innymi miażdżycy naczyń, chorób otępiennych wieku starczego, a także nowotworowych i alergicznych, w tym i atopowego zapalenia skóry, dolegliwości nękającej coraz więcej osób. W przypadku alergii czarnuszka wykazuje skuteczność porównywalną z syntetyczną cetyryzyną.

Pomaga również w łagodzeniu objawów chorób autoimmunologicznych. Dzięki wysokiej zawartości saponin olej z czarnuszki wykazuje też silne działanie przeciwpasożytnicze, eliminując zarówno płazińce jak i obleńce i niszcząc ich jaja. Ponadto łagodzi objawy nerwic, depresji i lęków, pomaga w leczeniu łupieżu – stosowany zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie. Poprawia kondycję skóry. Właściwości przeciwbateryjne i przeciwgrzybicze są znane szeroko i podobnie jak pozostałe cechy specyfików z tej niezwykłej rośliny, poparte wieloma badaniami naukowymi. W starożytności uważano, że czarnuszka może wyleczyć wszystko, poza śmiercią. Choć współcześnie trudno o tak radykalne opinie, to jednak nie sposób odmówić tej roślinie wielu niezwykłych i cennych właściwości, które szczegółowo zostaną przedstawione niżej.

Zobacz także czy warto stosować ocet jabłkowy na odchudzanie

Olej z  czarnuszki – właściwości bakteriobójcze i przeciwgrzybicze

W trzeciej dekadzie XXI wieku, organizmy ludzi cywilizacji zachodniej, są uodpornione na wiele antybiotyków. Z tego powodu coraz częściej trafiają się trudne do leczenia infekcje bakteryjne, które opierają się skutecznie, chemicznej terapii. Z pomocą przychodzą tu środki naturalne, jak np. olej z nasion czarnuszki. Wykazuje on silne działanie przeciwbakteryjne wobec szczepów  gronkowca złocistego, Substancją czynną, najprawdopodobniej jest tymochinon, choć naukowcy nie są tego pewni.

Bezdyskusyjnie jednak potwierdzają, wysoką skuteczność w walce z zakażeniami bakteryjnymi, a także wzmocnienie działania antybiotykoterapii. Ten sam tymochinon oraz tymohydrochinon izolowane z nasion czarnuszki siewnej, wykazują silne działanie przeciwgrzybicze, szczególnie skuteczne w przypadku drożdżaków. Naukowcy sprawdzili jego działanie na ok. 20 szczepach Candida albicans, pobieranych bezpośrednio od pacjentów hospitalizowanych. W każdym przypadku olej z czarnuszki wykazywał silną skuteczność.

Czytaj też czym jest L-teanina

Olej z czarnuszki – zastosowanie przeciwutleniające i przeciwnowotworowe

Badania laboratoryjne z udziałem oleju z czarnuszki siewnej, oraz ekstraktów z pędów i korzeni rośliny, wykazały bardzo wysoką skuteczność w leczeniu stanów zapalnych, ale także profilaktyce przeciwnowotworowej, dzięki działaniu przeciwutleniaczy. Substancja czynna zawarta w roślinie wykazuje takie samo działanie podawana w formie iniekcji, jak i drogą pokarmową.

Nieco słabsze i skuteczne miejscowo jest, według naukowców, zewnętrzne aplikowanie oleju z nasion czarnuszki siewnej. Jednak i taka forma stosowania wspomaga terapię chorobowo zmienionych miejsc. Skuteczna jest także w leczeniu AZS, czy łuszczycy. Właściwości czarnuszki są trudne do przecenienia, także w kosmetyce, gdzie jej silne działanie antyoksydacyjne wspiera regenerację skóry i  wykorzystywane jest w codziennej pielęgnacji. 

Na co jeszcze pomaga olej z czarnuszki?

Poza wyżej opisanymi olej z czarnuszki zastosowanie ma także w leczeniu zakażeń pasożytniczych i profilaktyce przeciwcukrzycowej. Wspiera również terapię u osób z już zdiagnozowaną chorobą. 

Właściwości oleju z czarnuszki testowano na przywrach, tasiemcach i ich jajach, oraz na zarodźcach malarii. Zakażone gryzonie dobrze reagowały na tę naturalną substancję. Olej podawany równolegle z prazikwantelem – weterynaryjnym lekiem służącym do eliminacji większości przywr i tasiemców, wzmacniał jego działanie i zwiększał, oraz przyspieszał skuteczność terapii. Nasiona czarnuszki to prawdziwe czarne złoto o bardzo szerokim spektrum zastosowań, a tłoczony na zimno z nich olej jest niemal panaceum. Pomimo cennych właściwości wielu ziół trudno znaleźć wśród nich równie wszechstronne jak czarnuszka siewna.

Sprawdź również jak stosować kurkumę z piperyną

Czarnuszka właściwości, a medycyna ludowa i naturalna

Poza omówionymi wyżej właściwościami zastosowania oleju z czarnuszki siewnej uznanymi przez medycynę tradycyjną i sprawdzonymi w laboratoriach, w co najmniej kilkuset niezależnych badaniach, warto wspomnieć o ludowych mądrościach. One, jak wiadomo, oparte na uważnej obserwacji natury, często są  skarbnicą wiedzy. I tak w medycynie ludowej od wieków używano oleju z nasion czarnuszki, jak i ekstraktów z jej pędów i korzeni, do leczenia schorzeń układu oddechowego. Leczono nią zarówno kaszel, przeziębienia, nieżyt czy zapalenie oskrzeli, jak i uporczywie nawracające infekcje.

Czarnuszka pomaga odkrztuszać wydzielinę, łagodzi objawy choroby i przyspiesza rekonwalescencję. Jak wcześniej wielokrotnie było wspominane, skutecznie niszczy też mikroorganizmy chorobotwórcze.  Jednak to nie jedyne zastosowanie złota Faraonów. Czarnuszka siewna skuteczna jest także w leczeniu nieżytów żołądkowo – jelitowych, zatruć pokarmowych. Wykazuje właściwości ochronne dla wątroby. Niezwykle ważną cechą oleju z nasion czarnuszki i ekstraktów z pozostałych części rośliny jest brak widocznych działań ubocznych, co czyni ją jedną z najbezpieczniejszych roślin.

Zobacz także jak działa zielona herbata na odchudzanie

Czarnuszka działanie zewnętrzne

Właściwości czarnuszki warto wykorzystać także zewnętrznie. Smarowanie olejem z nasion czy robienie okładów z niego lub z naparów i wywarów skutecznie wspomaga leczenie trądziku, łuszczycy, grzybicy skóry, łupieżu czy wspominanego wcześniej, atopowego zapalenia skóry.

Zalecana jest też w  terapii wspomagającej przy zmianach skórnych pojawiających się w trakcie terapii przeciwnowotworowej.  Wystarczy przecierać skórę delikatnie, wacikiem nasączonym w oleju. Olej z nasion czarnuszki doskonale sprawdza się też  wleczeniu i łagodzeniu dolegliwości związanych z oparzeniami słonecznymi. Stosowany jako kosmetyk naturalny, nawilża, pielęgnuje i wygładza cerę, nadając jej promiennego blasku. Zapewniają to właściwości antyoksydacyjne, oraz duża zawartość witaminy E.

Olej z czarnuszki działa też jak naturalny kosmetyk z filtrem przeciwsłonecznych, chroniąc skórę przed poparzeniami i szkodliwymi pasmami promieniowania UV.  Pomaga cerze dojrzałej, ze skłonnością do wyprysków i nadmiernej produkcji sebum.