Spis treści Hide
Lipowy miód – co warto wiedzieć?
Miód lipowy jest jednym z najpopularniejszych, ale i najtrudniej dostępnych miodów. Jego prozdrowotne właściwości doceniano już w starożytności. W czasach faraonów uznawany był za skarb, płynne złoto, który podczas pochówku wkładano do grobowca zmarłego władcy, pośród innych kosztowności. Lipę, z której nektaru kwiatów miody lipowe powstają, Słowianie niegdyś uważali za święte drzewo. Wedle źródeł historycznych, miód lipowy powszechnie wytwarzany jest w Polsce od co najmniej XVI wieku.
Miód lipowy jest dość trudno dostępny. Lipa, nazywana również tilią, występuje głównie w Europie oraz na Kaukazie. Mniejsza dostępność wynika z lokalizacji lip – przeważnie drzewa te usytuowane są wzdłuż dróg, w związku z czym kwiaty narażone są na działanie spalin z pojazdów mechanicznych. Zanieczyszczenia wpływają destrukcyjnie na właściwości miodu. Pospolicie lipa występuje w Polsce na terenach ukształtowanych nizinne, w lasach, w okolicach dębów.
Z czego pozyskiwany jest miód lipowy? Przede wszystkim otrzymuje się go z nektaru kwiatów lipy szerokolistnej i drobnolistnej. Nektar jest wydzieliną z kwiatów, składającą się głównie z glukozy i fruktozy. Substancje te stanowią wabik dla owadów. Miód lipowy wytwarzany jest także ze spadzi (czyli substancji wytwarzanej na liściach, tudzież igiełkach drzew i krzewów).
Produkcja miodu jest długotrwała. Nektar pozyskiwany jest w okresie kwitnienia lipy, na przełomie czerwca i lipca. Miód wytwarzany jest przez pszczoły, po czym dość długo dojrzewa w ulu, gdzie wytwarzane są jego lecznicze właściwości. Lipa w pszczelarstwie uważana jest za najlepszy surowiec, a miód lipowy zyskuje miano najcenniejszego pośród miodów, również pod względem walorów smakowych i eterycznych.
Miody lipowe, w przeciwieństwie do innych miodów nektarowych, częstokroć cechują się stosunkowo wysoką wartością przewodności. Zawierają także mniej cukrów prostych. Dysproporcje te wynikają przez dodatki spadzi.
Podobnie jak miody akacjowe, lipowe zaliczają się do miodów niedoprószonych (wystarczy raptem 20 % zawartości pyłku lipy, aby miód został zakwalifikowany jako lipowy).
Prym w produkcji miodu wiodą kraje takie jak Niemcy, Holandia, Polska, rzadziej Francja, Hiszpania, Włochy, Szwecja i Norwegia.
Zobacz też miód faceliowy
Miody lipowe – właściwości
Miód lipowy znany jest ze swoich cennych składników odżywczych. Składa się z cukrów prostych, takich jak glukoza i fruktoza (74% zawartości), sacharoza (1,5-3%), flawonoidy (hesperetyna, hesperedyna, rutyna, izokwercytryna, tilirozyd), garbniki, enzymy (lizozym), związki goryczkowe i kwasy organiczne (kumarowy, chlorogenowy, kawowy). Niepowtarzalny smak i aromat zapewniają olejki eteryczne. Miód bogaty jest w witaminy z grupy B, witaminę C, H i PP, a także składniki mineralne, tj. potas, magnez, chlor i mangan. Jest dobrym źródłem energii- 100 g miodu daje około 300 kcal energii. Miód lipowy składa się w 80% z łatwo przyswajalnych węglowodanów. Jego indeks glikemiczny IG oscyluje w okolicach 55 (dokładna wartość zależna jest od pochodzenia produktu), co sprawia, że zaliczany jest do miodów o średnim indeksie glikemicznym. Ze względu na wysoką zawartość fruktozy w umiarkowanych ilościach może być stosowany przez diabetyków (zwłaszcza osób cierpiących na cukrzycę typu II).
Zasobny w przeciwutleniacze i enzymy niszczące drobnoustroje i bakterie, miód wykazuje się właściwościami leczniczymi. Wykazuje działanie antybiotyczne.
Właściwości antyoksydacyjne (zwalczające szkodliwe wolne rodniki) miodu lipowego zaliczane są jako jedne z jego najcenniejszych atrybutów. Za działanie przeciwnowotworowe odpowiadają w miodzie lipowym takie substancje jak: kartenoidy, kwasy organiczne, aminokwasy, enzymy, witaminy C i E (przeciwutleniacze) i polifenole. To właśnie te ostatnie charakteryzują się najsilniejszym działaniem antyoksydacyjnym. Większe działania antyoksydacyjne od miodu lipowego mają miody ciemne (gryczany, wrzosowy i spadziowy). Niemniej udowodniono naukowo, że regularne spożywanie miodu zwiększa ochronę organizmu i wpływa na wzrost frakcji krwi u zdrowego człowieka.
Miód lipowy wykazuje szereg właściwości leczniczych, toteż jest cenionym od pokoleń naturalnym lekiem w domowych apteczkach. Jako naturalny antybiotyk z wysoką aktywnością antybakteryjną i przeciwwirusową przede wszystkim, doskonale sprawdza się w walce z przeziębieniami i grypą. Działa napotnie i przeciwgorączkowo. Dzięki właściwościom przeciwkaszlowym i wykrztuśnym wspomaga leczenie infekcji układu oddechowego. Składniki miodu lipowego działają uspokajająco, toteż miód ten staje się pomocny w stanach napięcia nerwowego, łagodzi stres, obniża ciśnienie krwi i ułatwia zasypianie.
Poznaj także miód spadziowy
Jak rozpoznać miód lipowy?
Miód lipowy jest płynny, ma konsystencję gęstej cieczy, przypominaja nieco olej rycynowy. Jasna barwa może przybierać odcienie od jasnej żółci, po bursztynowy kolor, a nawet lekko zielony. Koloryt zależny jest od gatunku lipy oraz czasu zbioru. W smaku miód lipowy jest lekko kwaśny, niektórzy znawcy twierdzą, że wręcz ostry. Po upływie od około trzech do czterech tygodni, miód lipowy ulega naturalnej krystalizacji, przyjmując postać drobnoziarnistą i kremowy bądź złocisty koloryt. Może stać się nieco gorzki w smaku.
Cechą charakterystyczną miodu lipowego jest jego zapach, przywodzący na myśl kwitnące drzewa lipy (ze względu na obecność olejku eterycznego, tak zwanego “eteru lipowego” oraz związków lotnych, tudzież zapachowych, występujących tylko i wyłącznie w miodzie lipowym).
Pod względem chemicznym pod uwagę bierze się zawartość aminokwasu proliny. Minimalna ilość proliny, według Polskich norm to minimum 25mg/100g miodu. W miodzie z lipy jest od 28,48 do 68,55 mg/100g tego aminokwasu. Rozbieżności w wartościach spowodowane są sposobami wytwarzania miodu lipowego i jego przechowywania.
Przy wyborze miodu należy zwrócić uwagę na miejsce jego pochodzenia. Miody pochodzące z pasiek miejskich są gorsze jakościowo od miodów pochodzących z pasiek tradycyjnych.
Zobacz miód manuka – właściwości
Miód lipowy – na co?
Miód lipowy z powodzeniem stosowany jest jako środek profilaktyczny. Wzmacnia odporność, korzystnie wpływa na układ nerwowy, zmniejsza ryzyko wstąpienia chorób krążenia i serca.
Ze względu na swoją dość wysoką aktywność antybiotyczną, właściwości przeciwzapalne, napotne, przeciwgorączkowe, przeciwkaszlowe, wykrztuśne i przeciwskurczowe, miód lipowy doskonale sprawdza się jako środek wspomagający leczenie infekcji dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli czy zapalenie płuc. Doskonale sprawdza się w leczeniu przeziębień i grypy. Eliminuje drobnoustroje chorobotwórcze, takie jak gronkowce, paciorkowce, drożdżaki, Klebsiella peumoniae i Escherichia coli. Miód lipowy wykazuje bardzo silne działanie na bakterie gram dodatnie.
Miód z lipy łagodzi stany zapalne, co ma znaczenie przy schorzeniach natury reumatycznej.
Ze względu na swoje działanie moczopędne, miód lipowy stosowany jest w wspomagająco w infekcjach układu moczowego oraz ginekologicznych. Poprzez zwiększenie wydalania płynów z organizmu, redukuje obrzęki, a tym samym łagodnie obniża ciśnienie tętnicze krwi.
Olejki eteryczne zawarte w miodzie lipowym mają działanie uspokajające i rozkurczowe. Miód może stać się remedium na bezsenność, przewlekły stres i nadpobudliwość zeń wynikającą, łagodzi objawy nerwicy.
Związki polifenolowe o wysokiej aktywności biologicznej zawarte w miodzie lipowym chronią układ krążenia, chroniąc materiał genetyczny, tudzież białka budujące komórki. Przedkłada się to na zwiększenie odporności organizmu.
Miody, w tym również lipowy, mają działanie antyseptyczne. Z powodzeniem odkażają rany, zadrapania, zmiany skórne i przyspieszając procesy gojenia.
Sprawdź także: Miód nawłociowy zastosowanie
Jak stosować miód lipowy?
Miód lipowy, aby nie tracił swych cennych właściwości, winien być odpowiednio stosowany. Dodany do napojów o temperaturze wyższej, aniżeli 60 stopni Celsjusza, traci swoje prozdrowotne atrybuty. Z powyższego względu nigdy nie należy go dodawać do świeżo zaparzonej herbaty.
Aby w pełni wykorzystać możliwości lecznicze miodu lipowego, najlepiej wziąć go pod język i nieco przytrzymać. Wówczas wszystkie cenne składniki wchłaniają się do organizmu, nim ulegną dezaktywacji w kwasie żołądkowym (zwłaszcza enzymy).
W celu profilaktycznego wzmocnienia organizmu, zwłaszcza w okresie jesienno- zimowym, zaleca się codzienne picie napoju z wody, cytryny, imbiru i miodu. W przeziębieniach i grypie, w akompaniamencie naparu z malin, miód wykazuje działanie przeciwgorączkowe.
Miód lipowy jest składnikiem tradycyjnego napoju stosowanego od pokoleń przy przeziębieniach i grypie, jako dodatek do ciepłego mleka, masła i czosnku.
Aby wzmocnić napar z miodu, można rozpuścić go w naparze z liści lipy.
Miód lipowy polecany jest osobom o obniżonej odporności, tudzież osobom starszym, rekonwalescentom, starszym dzieciom, sportowcom i kobietom w ciąży. Nie należy podawać go niemowlętom- miód jest produktem pochodzenia naturalnego, nie jest poddawany żadnym obróbkom, może więc zawierać szkodliwe bakterie, zwłaszcza bakterie toksyny botulinowej, z którymi niedorozwinięty układ pokarmowy małych dzieci może sobie nie poradzić. Niemniej mitem jest, że nie mogą go spożywać kobiety ciężarne.
Miód lipowy ma szereg właściwości prozdrowotnych. Naturalnie podnosi odporność organizmu, wspomaga leczenie chorób układu oddechowego, układu krążenia, układu nerwowego i moczowo- płciowego. Ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, przeciwkaszlowe, wykrztuśne i przeciwskurczowe. Przede wszystkim zaś ma właściwości antyoksydacyjne, naturalnie podnoszące ochronę organizmu przed wolnymi rodnikami i drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Miód lipowy jest stosunkowo tanim miodem odmianowym. Sprzedawany jest zazwyczaj w słoikach o pojemności 0,9 – 1 l. Cena uzależniona jest od nektarowania lipy w danym sezonie i waha się średnio od 45 zł za słoik (w przypadku obfitego nektarowania) do 60 zł. Podane ceny są cenami bezpośrednimi od pszczelarzy.
